Het model van de logische niveaus van leren en gedragsverandering is ontwikkeld door de Engelse antropoloog Gregory Bateson (1972). Robert W. Dilts werkte het uit tot een schema van zes niveaus van denken die in deze volgorde samenhangen en elkaar beïnvloeden.
Als er een belemmering is op een bepaald niveau, dan heeft dat invloed op alle niveaus daaronder. Voor een werkelijke, duurzame verandering is het niet genoeg om alleen het gedrag of de omgeving aan te passen. Er zal dan ook op de hoger gelegen niveaus iets moeten veranderen.
Een simpel voorbeeld:
Als je vaste overtuiging is: “Ik ben nou eenmaal onhandig”, dan helpt het niet om zo maar te gaan timmeren, want je ziet dan steeds je overtuiging bewezen worden. Aan de andere kant: door je timmervaardigheden flink te gaan trainen, kun je je overtuiging wel veranderen!
Missie : waartoe ben ik op aarde?
Identiteit: wie ben ik?
Overtuigingen: waar geloof ik in? (Bijvoorbeeld: “ik ben de moeite waard”)
Capaciteiten: wat kan ik, waartoe ben ik in staat?
Gedrag: wat doe ik, hoe handel ik?
Omgeving: waar ben ik? (geografie, milieu, organisatie, gezelschap)